University of Virginia Library

Provisie van Officien,

Die van sijn Catholijcke Majesteyt begeven
worden in de Rijcken van America.

Van alle Geestelijcke Officien van America, van Aertsbisschop-
pen, Bisschoppen, Abten, ende alles dat de Geestelijcke
Staet aengaet.

1. HEt Aerdsbisdom van de Wel-
edele Stadt De los Reyes,
Hooftstadt van de Provintie
van Peru, heeft van het be-
gin af, acht Prelaten gehadt. Het is
toe geëygent aen den Apostel St. Jan,
en heeft acht[1] Bisschoplijke Kercken,
en twee en dertigh[2] Canonickschap-
pen, een Deeken van vier duysendt
ducaten inkomst, een Archidiaker,
een Voorzanger, een Schoolmeester,
en een Schatbewaerder, elck met drie
duysent ducaten, 10 Canoniken met
2500 ducaten.

Ses Uytdeelders met 1500 ducaten.

Ses Middelaers met 1000 ducaten.

Vier Capellanen met 500 ducaten.

De Kercken onder des selfs directie
staende, zijn dese volgende.

2. Het Bisdom van de Stadt Ariqui-
pe, heeft 16000 stucken van achten,
en is toegeëygent aen de Hemelvaert
van de Maget Maria, heeft een Deeken
met 2000 ducaten.

Archidiaker, Voorzanger, School-
meester, en Schatbewaerder, met 1800
ducaten.

Vier Canonijken met 1400 ducaten.

Twee Uytdeelders met 400 ducaten.

3. Het Bisdom van de Stadt Truxillo,
is toegeëygent aen de Conceptio van de
Maget Maria, heeft 14000 ducaten.

Twee Deekens met 2000 ducaten.

Een Archidiaker, een Zanger, een
Schoolmeester, ende een schatbewaer-
der, met 1200 ducaten,

Twee Uytdeelders met 1000 duca-
ten.

4. Het Bisdom van de Stadt St. Fran-
cisco de Quito, toegeëygent aen Santa
Maria, heeft 18000 ducaten,

Een Deeken met 1500 ducaten,

Een Archidiaker een Sanger, een
Schoolmeester, een Schatbewaerder
met 1300 ducaten,

Ses Canoniken met 500 ducaten,

Vier Uytdeelders met 500 ducaten.

5. Het Bisdom van de groote Stadt
Cusco, toegeëygent aen de Hemelvaert
van de Maeght Maria, heeft 25000 du-
caten,

Een Deekenye met 1900 ducaten,

Een Archidiaker, een Zanger, een
Schoolmeester, een Schatbewaerder,
met 2000 ducaten,

Ses Canonijcken met 1200 ducaten.

Drie Uytdeelders met 800 ducaten.

6. Het Bisdom van de Stadt St. Juan
de la Victoria de Guamanga, St. Jan toe-
geëygent, heeft 8000 ducaten,

Een Deeken met 1300 ducaten,

Een Archidiaker, een Zanger met
1100 ducaten,

Twee Canonicken met 800 ducaten.

7. Het Bisdom van Panama, is onse
lieve Vrouw van Antigua del Darien
toegeëygent. Dit is d'eerste geweest,
die in Tiera Firma gestelt is, en heeft
6000 ducaten,

Een Deeken met 1100 ducaten,

Archidiaker, Zanger, Schoolmee-
ster, Schatbewaerder, met 800 duca-
ten,

Drie Canonicken met 600 ducaten,

8. Het Bisdom van St. Jago de Chile,
toegeëygent aen St. Maria, heeft 5000
ducaten.

Een Deeken met 900 ducaten,
Archidiaker, Zanger, Schoolmeester,
en Schatbewaerder met 800 ducaten.

9. De Bisdommen van de Steden
de la Imperial de Chile, toegeëygent
aen de Conceptio van de Maget Maria,
heeft 4000 stucken van achten,

Een Deeken met 700 stucken van
achten,

Archiader met 500 stucken van ach-
ten,

Twee Canonijcken met 400 stucken
van achten.

II. Het Aerdsbisdom van de Stadt Santa Fé.

HEt Aerdsbisdom van de wel Ed.
Stadt Santa Fé de Bagotta, van de
Nuevo Reyno de Granada, is de
Conceptie van de Maget Maria toege-
eygent, heeft onder sich 3 Bisdommen:
te weten, Popayan, Cartagena, Santa
Marta, en inkomst 14000 ducaten.

Een Deeken met 2000 ducaten.

Een Archiader, Zanger, School-
meester en Schatbewaerder, met 1400
ducaten.

Vier Canonijken met 1000 ducaten,

Twee Uytdeelders met 700 ducaten.

1. Het Bisdom van Popayan, is de
Maget Maria toegeëygent, heeft jaer-
lijcks 5000 ducaten.

Vijf Canonisdyen met 500 ducaten.

Een Deeken met 500 ducaten,

Een Archiader, Zanger, Schoolmee-
ster, ende Schatbewaerder met 600
ducaeten.

2. Bisdom van de stadt Cartagena is

Santa Catalina toegeëygent, en heeft
Jaerlijcks 6000 stucken van achten,

Een Deeken met 700 Pesos.

Een Archiader, Zanger, Schoolmee-
ster, ende Schatbewaerder met 550
Pesos.

Twee Canonijken met 400 Pesos.

3. De Bisdom van Santa Maria aen
de selve Santa toegeëygent, heeft 1800
Ducaeten.

Een Deeken met 600 Ducaeten,

Een Archidiader, Zanger, 400 Du-
caeten,

Een Canonijck met 300 Ducaeten.

III. Het Aerdsbisdom van de Stadt la Platta in,
de Provintie van Charcas

HEt Aerdsbisdom van de Stadt la
Platta heeft vijf Bisdommen on-
der sig, te weten, het eerste van de
Stadt la Paz, dat van Tucuman, dat van
Santa Cruz de la Ciera, dat van Paraguaey
en dat van de Heylige Drievuldigheydt
van Puerto de bonos eyres, en de Rio de la
Plata. Dit Aerdsbisdom is Santa Maria
toegeëygent, ende heeft aen inkomst
60000 Pesos Jaerlijx,

Een Deken met 5000 pesos.

Een Archidiaker, Zanger, Schoolmee-
ster en Schatbewaerder met 4000 pesos

Ses Canonijcken met 3000 pesos,

Ses Uytdeelders met 1800 pesos.

1. Het Bisdom van de Stadt van on-
se lieve Vrouw van de Paz, in de Pro-
vincie van Chuquiago, is onse lieve
Vrouw toegeëygent, heeft 1838 pesos,

Een Deken met 500 pesos,

Een Archidiaker, Zanger en Schat-
bewaerder met 400 pesos,

Twee Canonijcken met 300 pesos.

2. Het Bisdom van de Stadt van
St. Jago del Estero, in de Provincie van
Tekuman, is aen St. Pieter en Paul toe-
geëygent, en heeft 6000 ducaten,

Een Deken, Archidiaker, Zanger,
Schatbewaerder, met 750 ducaten.

3. Het Bisdom van San Lorenço de
las Baranças de Santa Crux de la Cierra,
is St. Lauvas toegeëygent, en heeft
jaerlicks 12000 dueaten,

Een Deken met 1800 ducaten,

Een Archidiaker met 1600 ducaten,

Twee Canonijken met 1300 ducaten,

4. Het Bisdom van Nostra Señora de
la Sompeion, de Provincias, de Paraguy,
y Rio de la Plate, is de Maget Mariaes
boodschap toegeëygent, en heeft 16000
ducaten inkomst,

Een Deken met 2000 ducaten,

Een Archidiaker en Zanger met
1800 ducaten,

Vijf Canonijken met 1300 ducaten,

Twee Uytdeelders met 2000 duca-
ten,

5. Het Bisdom van de Heylige Drie-
vuldigheydt van Santa Maria del Puerto
de buenos ayras, van de Provintie van
Rio la Plata, is S. Martin toegeëygent,
en heeft 5000 ducaten,

Een Deken, 500 ducaten.

Een Archiader 450 ducaten,

Twee Canonijcken, 400 ducaten.

4. Het Aerdsbisdom van Mexico.

HEt Aerdsbisdom van de Wel-Ed.
Stadt Mexico, Hooftstadt van de
Provintie van Nova Hispania,
is eerst als Bisdom ingestelt in het Jaer
1518, en daer naer een Aertsbisdom
gemaeckt in het Jaar . . . . ende is onse
Lieve Vrouw toegeëygent, het heeft
26 Canonisayen, 10 Capelanyen, ende
20 Bisdommen, en heeft Jaerlicks
20000 pesos:

Sijn, onderhebbende Bisdommen
zijn, het Puebla de los Angelos, dat van
Guatimala, el de la vera Crux, dat be-
grepen is met dit van Gaaxaca, dat van
Mechoakam, dat van Giriapa, dat van
dat van Nova Galicia, dat van Jucatam,
dat van Nova Bisuya.

Een Deken met 1954 pesos.

Een Archidiaker, met de Zanger,
Schoolmeester en Schatbewaerder elck
1698 pesos.

Tien Canonijken met 1306 pesos,

Ses Uytdeelders met 914 pesos,

Ses Middelaers met 457 pesos,

1. Het Bisdom van de Wel-Ed:
Stadt de Puebla de los Angelos onse Eieve
Vrouw toegeëygent, heeft 50000 pesos,

27 Canonisdyen met yder 3000 pe-
sos,

Een Archidiaker, een Zanger, school-
meester, en Schatbewaerder met 5000
pesos,

Een Canonijck met 4000 pesos.

Ses Uytdeelders met 3000 pesos.

2. Het Bisdom van Valladolidt, van
de Provintie van Meloalam, St. Salva-
dor toegeëygent, heeft 34000 pesos in-
komst,

21 Diaconisdyen met yder 17000 pe-
sos,

Een Deeken met 1700 pesos.

Archidiaker, Zanger, Schoolmee-
ster, Schatbewaerder, yder 2600 pesos.

Acht Canonijcken met 1300 pesos,

Ses uytdeelders met 700 pesos.

3. Het Bisdom van de Stadt Ante-
quera, hooftstadt van het dal van Guaxa-
ca, Santa Maria toegeëygent, heeft
7000 pesos inkomst,

Negen Diaconisdyen, yder met 1000
pesos,

Een Archidiaker, Zanger, School-
meester en Schatbewaerder, met 800
pesos.

Vijf Canonijken met 600 pesos,

4. Het Bisdom van de Stadt Guada-
laxara, van de Provincie van Nova
Galicia, Santa Maria toegeëygent, heeft
7000 pesos,

Elf Canonijcken, yder 1000 pesos,

Een Deeken met 1000 pesos,

Een Archidiaker, Zanger, School-
meester, ende Schatbewaerder met
800 pesos.

Vijf Canonijken met 600 pesos,

Vier Uytdeelders met 400 pesos.

6. Het Bisdom van de Stadt Durange,
hooft van de Provintie van Nova Bis-
caye, toegeëygent aen St. Matheus, heeft
4000 pesos,

Vijf Canonisdyen, met de Deken,
Archiader en Zanger, yder 800 pesos,

Twee Canonijcken met 660 pesos.

7. Het Bisdom van de Stadt Merida,
hooftstadt van de Provintie en Regee-
ringh van Jacatan, aen St. Ille Lonso
toegeëygent, heeft 8000 pesos inkomst,

9 Diaconisdyen yder 1000 pesos,

Een Deken 1000 pesos,

Een Archidiaker, Zanger, School-
meester, ende Schatbewaerder met
800 pesos,

Twee Canonisdyen met 600 pesos;

Twee Uytdeelders met 400 pesos.

8. Het Bisdom van de wel Ed. Stadt
St. Jago de los Cavalleros, hoost van de
Provintie van Guatimla, is toegeëygent
aen St. Jago, patroon van Spanjen, en
heeft 8000 pesos,

10 Diaconisdyen, yder 1200 pesos,

Archidiaker, Zanger, Schoolmee-
ster, Schatbewaerder, met 1000 pesos,

Vijf Canonicken met 800 pesos,

9. Het Bisdom van de Stadt St. Jago
de Leon, hooftstadt van de Provintie
van Nicaragua, Santa Maria toegeëy-
gent; dit is onder het Aerdsbisdom van
Lima, door obligatie van den 16 No-
vember des Jaers 1560, en heeft 3000
ducaten,

Vijf Canonisdyen met 600 pesos,

Een Archidiaker, Schoolmeester,
met 400 pesos,

Twee Canonijcken met 300 pesos.

10. Het Bisdom van de Koninklijke
Stadt Chiapa, toegeëygent aen St. Chri-
stophel, heeft 5000 pesos,

Ses Canonisdyen, yder met 8000 pe-
sos,

Een Archidiaker, Zanger, School-
meester, en Schatbewaerder met 800
pesos,

Twee Canonijcken met 600 pesos.

V. Het Aerdsbisdom van de Stadt Santo
Domingo, op het Eylandt
Espagniola.

HEt Aerdsbisdom van de Stadt San-
to Domingo, op het Eyland Espan-
jola, is de selve Sancto toegeëy-
gent, en heeft 6000 ducaten inkomst,

16 Diaconisdyen, yeder met 40000
realen,

Een Archidiaker, Zanger, School-
meester, en Schatbewaerder, met 3000
realen,

Tien Canonicken met 200 ducaten,

Twee uytdeelders met 150 ducaten,

Het heeft mede de twee Pastoryen,
door obligatie van den 15 February,
1624, hier is oock onder gekomen het
Bisdom van de Stadt Tavega,

Dit Aerdsbisdom heeft onder sich

vier Bisdommen, en twee Abdyen,

1. Het Bisdom van St. Ian van Porto
Rico, is St. Jan toegeëygent, en heeft 5000
Marvadis inkomst,

9. Canonisdyen, yder met 200 ducaten.

Een Archidiaker en Zanger 2000 Realen,

Vijf Canonijcken, yder 151 ducaten.

Twee Uytdeelders met 100 ducaten,

2. Het Bisdom van de Stadt St. Iago de
Cuba, is de Hemelvaert van onse Lieve
Vrouw toegeëygent, en heeft 8000 pesos.

Seven Diaconisdyen, yder met 1000
pesos,

Een Zanger met 6000 Realen,

Vijf Canonijcken met 5000 realen.

Twee Uytdeelders met 3000 realen.

3. Het Bisdom van de Stadt Santa Anna
van Coro, in de Provintie van Venezuela,
toegeeygent aen de selve Sanct, heeft 8000
pesos,

Vier Diaconisdyen, yder 1500 pesos.

Een Archidiaker, Zanger, en Schatbe-
waerder, yder met 1100 pesos,

4. Het Bisdom van de Stadt Valladolid
van Comayagua, hooft van de Provintie
van Honduras, heeft 3000 pesos.

Vijf Diaconisdyen met een Archidiaker,
Zanger, Schoolmeester, en Schatbewaer-
der, aen de welcke sijn Majesteyt heeft toe-
gestaen, door Obligatie van het Jaer 1618,
datse yder jaerlijcks uyt sijn Schatkisten sul-
len mogen trecken 200 pesos, op condi-
tie dat sijn Majesteyt dat wederom van de
tiende, die haer toe komt, sal aftrecken,

d'Abdye van de Stadt Vega, in Geomai-
ca, heeft 2000 ducaten: dit hoort nu onder
den Koningh van Engelandt.

d'Abdye van 't Eylandt Trinidad van
Guyana is toegestaen van het Jaer 1629,
ende werdt mede gehandelt om oock een
toe te staen aen Florida, dat onder het Bis-
dom van Cuba behoort.

6. Het Aerdsbischdom van Manila.

HEt Aerdtsbisdom van de groote, en
uytneemende getrouwe Stadt Mani-
la, hooft van d'Eylanden Philippinas,
is de Hemelvaert dag van onse lieve Vrouw
toegeëygont, en heeft jaerlijcks 3000 du-
caten inkomst uyt de Schatkisten des Ko-
ninghs, door Oligatie van den 17. Juny
1595.

Het heeft 12 Canonisdyen, die haer in-
komst uyt des Koninghs schatkisten trec-
ken, door Obligatie van het Jaer 1594,

De Deken heeft 600 pesos 's jaers.

De Zanger, Schoolmeester, en Schat-
bewaerder, hebben yder 500 pesos.

Twee Uytdeelders 300 pesos.

Twee Middelaers met 200 pesos,

De Canonisdyen worden voor d'inquisi-
tie afgetrocken.

Dit heeft dese drie onderstaende Bis-
dommen, te weten, dat van de Stadt van
den heyligen naem Iesus, op het Eylandt
Cebu; het Bisdom van de Stadt Nueva Se-
vigia, op het Eylandt Luzon, en het Bis-
dom van de Stadt van de nieuwe Carcerez,
of Carimmes.

Kerckelijcke staet van Ameria, en
inkomst van dien.

I.

HEt Aerdtsbisdom van Lima, hooren-
de onder het Rijck van Peru, heeft
acht Bisdommen, 40 Canonisdyen,
9 Archidiakers, 8 Zangers, 7 Schoolmee-
sters, 7 Schatbewaerders, 38 Canonicken,
17 Uytdeelders, 6 Middelaers, met d'in-
komst in 't Generael 429200 ducaten.

II.

Het Aerdtsbisdom van Santa Fé, behoo-
rende onder Peru, heeft 3 Bisdommen,
8 Diaconisdyen, 4 Archidiakers, 4 Zangers,
drie Schoolmeesters, 3 Schatbewaerders,
7 Canonicken, 2 Uytdeelders, en den in-
komst in 't generael 59890 ducaten.

III.

Het Aerdtsbisdom van de Provintie
van la Plata, behoorende onder Peru,
heeft onder sich 5 Bisdommen, 6 Diako-
nen, 6 Archidiaken, vier Zangers, een
Schoolmeester, 3 Schatbewaerders, 17
Canonijcken, 8 Uytdeelders, en den in-
komst in 't generael 288226 ducaten.

IIII.

Het Aerdsbisdom van de uytnemende
Stadt Mexico, hooft van het Rijck van
Nova Hispania, heeft onder sich 9. Bis-
dommen, 129. Diaconisdyen, 10 Archi-
diakens, 8. Zangers, 17. Schoolmeesters,
6. Schatbewaerders, 143. Canonicken,
26. Uytdeelders, 12. Middelaers, en den
inkomst is in 't generael 1156204 ducaten
jaerlijcks.

V.

Het Aerdsbisdom van het Eylandt Es-
pagniola, en de eerste van America, heeft
onder sich 4. Bisdommen, 2. Abdyen, 41.
Canonisdyen, 4. Archidiaker, 4. Zangers,
2. Schoolmeesters? drie Schatbewaerders,
6. Uytdeelders, 18. Canoniken, de ge-
neraele inkomst is jaerlijcks 122800 duca-
ten.

Het Aerdtsbisdom van de Stad Melina,
Hooft stadt van de Philipinas, behooren-
de onder Mexico, heeft onder sich, 3. Bis-
dommen, 1. Diaconydia, 1. Zanger, 1.
Schoolmeester, 1. Schatbewaerder, 3.
Canoniken, 4. Uytdeelders, 2. Midde-
laers, en de generale inkomst is jaerlijcks
24800 ducaten.

Soo dat de Kerkelijke Regeeringh van
America bestaet in 6. Aerdsbisschoppen,
38. Bisschoppen, 2. Abten, 189. Diakens,
33. Archidiakens, 29. Zanger, 31. School-
meesters, 25. Schatbewaerder, 214. Ca-
nonijcken, 65. Uytdeelders, 20. Midde-
laers, makende t'samen 654. Kerckelijcke
en Geestelijke Officiers, soo dat de generale
inkomst samen, bedraegt 1881030 ducaten,
zijnde twee en twintigh tonnen gouds,
en 57236. guldens.

Daer zijn noch boven dit 4. Universitey-
n, of Academien van alle Studien, te
weten tot Mexico, Lima, Santo Domin-
go, en Manila.

Drie generale Camers van d'inquisitie,
e weten, tot Mexico, Lima, en Carta-
gena, en aen meer anderen Domkerc-
ken.

Daer zijn in America 70000 Kercken en
kloosters, die noch daer en boven haer by-
sondere inkomst hebben.

In de 44 Domkercken zijnder geweest,
997 Aerdsbisschoppen, en Bisschoppen, ze-
dert dat de Coningh van Spanjen America
bezeten heeft, van de welcke 224 Monic-
ken zijn geweest, en de rest wereldlijcke
Priesters.

Vervolgh van't getal der wereldtlijcke
Ampten, die sijn Catholijcke Ma-
jesteyt, Karel de tweede, in
America heeft.

EEn Gouverneur, en Capiteyn Gene-
rael, ende President van de Coningh-
lijcke Vyerschaer, en Cancelerye, van
de Stadt Santo Domingo, op het Eylandt
Espagniola.

Een Gouverneur, en Capiteyn Generael
van de Stadt St. Christophel voor Havana,
op het Eylandt Cuba.

Een Gouverneur en Oorloghs Capiteyn,
van de Stadt St. Iago, van het Eylandt
Cuba.

Een Gouverneur, en Capiteyn Gene-
rael van de Stadt St. Iuan de Puerto
Rico.

Een Gouverneur, en Capitcyn Generael
van St. Augustijn, van de Provintie van
Florida.

Een Gouverneur, en Capiteyn Generael
van de Stadt Hemelvaert, van het Eylandt
Margarita.

Een Gouverneur, en Capiteyn Generael
van de Stadt Cumana, Hooftstadt van do
Provintie van Nova Endaluzia.

Onder Coningh, en Capiteyn Generael
van Nova Hispania, President van do
Coninghlijke Vierschaer, residerende bin-
nen Mexico.

Een Gouverneur, en Capiteyn Generael
van Merida, Hooftstadt van de Provintie
van Iucatam.

Een Gouverneur, en President van de
Coninghlijcke Vierschaer, en Cancelerye
van de Stadt Guada Laxara, Hooftstadt

van de provintie van nieuw Galicia.

Een Gouverneur, en Capiteyn Gene-
rael van de Stadt Du rango, of Guadiana,
Hooft Stadt van de provincie van nieuw
Biscaye.

Een Gouverneur, en Capiteyn Gene-
rael, en president van de Konighlijke vier-
schaere ende Cancellerye van de Stadt
St. Iago, van de Provintie van Guati-
male.

Een Gouverneur van de Provintie
van Laconusco, behoorende onder Ga-
timala.

Een Gouverneur, en Capiteyn Gene-
rael van de Stadt Valladelid of Comaijagna,
Hooft Stadt van de Provintie van Hondu-
ras.

Een Gouverneur, van de Stadt St. Iago
de Lion, Hooft Stadt van de Provintie van
Nilavague.

Een Gouverneur, en Capiteyn Gene-
rael van de Stadt Cartago, Hooft Stadt van
de Provintie van Costa Rica.

Een Gouverneur, en Capiteyn Gene-
rael, President van de Koninghlijke vier-
schare en Cancellerye, Resideerende bin-
nen de Stadt Malina, Hooft Stad van de
Philipinas.

Magistraten, en Gouverneurs van de
Fortificatien van Ternate, Regeerende de
militie die daer in Guarnisoen zijn.

Officiers van de Regeeringe
van Peru,

EEn onder Koningh, en Capiteyn Ge-
nerael, en President van de Koningh-
lijke vierschare ende Cancelerye van
Peru residerende binnen Lima, of Cicudade
les Reige, Hooft Stadt van dat Rijck.

Acht Raedtsheeren, van de welke een
van haer Rechter is over de bestorven goe-
deren.

Vier Burgemeesters, die meede voor
Schout dienen.

Twee Viskaelen, een aengaende de
Politijcke saecken, ende d'ander aen-
gaende de Crimiminale saeken.

Een Protecteur van d'Indiaenen.

Vier verstelders van de vierschare.

Drie Deurwaerders, Twee van de vier-
schare, ende een van de Criminele Ka-
mer.

Een Cappellaen van de vierschare.

Regeeringe, ende Ballieuschappen onder
dese vierschare behoorende.

REgeeringe van Chucuito.

Ballieuschap van de Stadt Cuzeo.

Ballieuschap van de Landen onder
Cuszeo geleegen.

Ballieuschap van het Dorp Iea.

Ballieuschap van de Collaguas.

Ballieuschap van de Stadt Guamanga.

Ballieuschap van de Stad St. Iago de Mi-
ra Flors de Zana.

Balliuschap van de Stadt St. Marcos en-
de Puerto Arica.

Ballieuschap van de Stadt Arcquiqa.

Ballieuschap van de Stadt Truxillo.

Ballieuschap van de Stadt St. Migel ende
Puerto de Paita.

Balliuschap van de Stadt de Caster Vi-
reyna.

Militaire Ampten van dese
Vierschare.

VElt Marschalk van het volck, leggen-
de in Guarnisoen in de haven van Cal-
lae.

Generael van de Equipagle ter Zee, en
te Landt.

Ampten behoorende onder de Koningh-
lijke vierschare van de Stadt la Plat-
ta, in de provintie Charcas.

EEn Gouverneurs, Capiteyn generael,
en President van de Koninglijcke vier-
schare.

Ses Raedtsheeren, en Burgemeesters,
en Rechters met eene te gelijck in

alle de Vierscharen van America, behal-
ven tol Mexico en Lima,

Een Fiscael,

Twee Verstelders van de Vierschaer,

Twee Deurwaerders,

Regeeringe ende Balliuschappen, onder
dese vierschare behoorende.

REgeeringe van de Provintie van
Tucuman,

Regeeringe van de Provintien
van Santa Cruz de la Cierra,

Een Gouverneur, en Capiteyn Ge-
nerael van de Provintien van Rio de la
Plata,

Een Gouverneur van de Provintie
van Paraguay,

Bailliuschap van de Stadt la Plata, en
Villa Imperiael van Potosi,

Balliuschap van St. Philips van Oosten-
rijck, en de Mijnen van Oruro,

Balliuschap van de Stadt la Faz,

Opperschout van de Mijnen van Potosi,

Ampten, behoorende onder de Koningh-
lijcke Vierschare van Santingo, van
de Provintie van Chille.

EEn Gouverneur, en Capiteyn Ge-
nerael van die Provintie.

Vier Raedsheeren,

Een Fiscael,

Een Herstelder van de vierschaer,

Een deurwaerder.

Ampten, behoorende onder de Koningh-
lijcke vierschaer van de Stadt Santa
Fé de Bogora, van het nieuwe
Rijck van Granada.

EEn Gouverneur, en Capiteyn Ge-
nerael, en President van de Ko-
ninghlijcke vierschaer,

Ses Raedsheeren,

Een Fiscael,

Twee Herstelders van de vierschaer,

Twee Deurwaerders.

Regeeringe, en de Balliuschappen van
dese vierschaer.

EEn Gouverneur, en Capiteyn Ge-
nerael van de Provintie van Carta-
gena, en sijn-Lieutenant door hem
gekoosen.

Militaire ampten, onder dese vierschaere
behoorende.

EEn Capiteyn, en Majoor van de
Militie,

Een Gouverneur van het Kasteel
St. Mathys,

Drie Capiteynen van 't voetvolck,

Een Gouverneur, en Capiteyn Ge-
nerael van de Provintie van Santa
Martha,

Een Gouverneur van het Casteel
van dese Stadt,

Een Gouverneur van de Provintie
van Antiochia,

Een Gouverneur van de Provintie
van Popayan,

Een Gouverneur van de Musos en
Colimas,

Een Gouverneur van de Provintie
van Merida, en Gritta,

Bailliuschap van de Stadt van Tunja,

Balliuschap van de Steeden de Toca,
en Malbague, en meer andere Dorpen,
in het landt geleegen,

Ampten behoorende onder de Koninglijcke
Vierschaere van Sant Franseisco
de Quito.

EEn Gouverneur, en President van
gemelte Vierschaere,

Vier Raeds Heeren,

Een Fiscael,

Een Herstelder,

Twee Deurwaerders,

Een Capellaen van de Criminele Ka-
mer.

Regeeringe ende Balliuschappen, onder
dese Vierschare behoorende.

REgeeringe van de Quisos, Zurnaco, en
Canalle.

Regeeringe van de Stadt San Ivan de
Barqua Moros.

Balliuschap van de Stadt Cuenca.

Balliuschap van de Stadt Sant Iago de
Quaja quel.

Balliuschap van de Steeden de Loja, y
Lamora, en de Mijnen van Comura.

Ampten, behoorende onder de Koningh-
lijcke Vierschaere van Panama, en de
Provintie van Tiera Firme.

EEn Gouverneur, en Capiteyn Gene-
rael, en President van de gemelte Vier-
schaere.

Vier Raedsheeren.

Een Fiscael.

Een Herstelder.

Een Deurwaerder.

Regeeringe van Veragua, behoorende
onder de Regeeringe van Panama.

Militaire Ampten.

EEn Capiteyn, en Major van het guar-
nisoen van Panama.

Een Capiteyn van een Compagnie
voetvolck van Panama.

Een Capiteyn van d'Artillerye van Pa-
nama.

Een Gouverneur, en Capiteyn van het
Casteel St. Ieronimo van Porto Villo.

Een Capiteyn, en Casteleyn van het
Casteel Santiego van Porto Villo.

Een Opperschout van de Stad Porto Villo.

Een Gouverneur, en Capiteyn Generael
van de Provintien van Santa Maria, en
Rio de la Hacha.

Ballieu van Xamaraca la grande.

Baillieu van de Stadt Nata.

Ampten, noopende de goederen, geadmini-
streert van de Secretarye van Peru,
onder de Vierschare van Lima.

DRie Rekenmeesters van de Vierschaer.

Drie Rekenmeesters van de weder
Comparitie.

Twee Rekenmeesters, of Thresauriers,
en Ordonnantie makers.

Drie Officiers, aengaende de Koninglij-
ke goederen van gemelde Stadt, te we-
ten;

Een Rekenmeester.

Een Schatbewaerder.

Ende een Factoor.

Een Rekenmeesterl, en Schatbewaer-
der van de Koninghlijke goederen van de
Stadt Cuczo,

Een Rekenmeester, en Schatbewaer-
der van de Koninghlijke goederen van de
Stadt Tueello.

Een Rekenmeester, en Schatbewaer-
der van de Koninglijke goederen der Stadt
Arcquipe.

Een Rekenmeester van de Stadt Gua-
manga, van wegen de Koninghlijke goe-
deren.

Een Reekenmeester en Schatbewaerder
van de Stadt San Marcos; ende Puerto
d'Arica, wegens de Koninghlijke goe-
deren.

Een Reekenmeester, ende Schatbe-
waerder voor de Koningh in de mijnen van
Cailloma.

Een Factoor in de haven van Chincha,

Een Reekenmeester en Schatbewaerder
wegens de Koninghlijke goederen van de
Stad Ian Migel de Piura y Puerto de Pai-
ta.

Een Reekenmeester, en Thresorier van
de Stadt Castro Verine, wegens de Ko-
ninghlijke goederen.

Onder de vierschare van
Charcas.

EEn Reekenmeester, en Schatbewaerder
van de Stadt la Platta, en villa Imperial
van potosi, wegens de Koninglijke goede-
ren.

Een Reekenmeester van de Stadt San
Philippe de Austria, en de mijnen van
Olmo, wegens de Koninghlijke goede-
ren.

Een Reekenmeester, en Schatbewaer-
der van de Koninghlijcke goederen in de
Provintie van Tucuman.

Een Rekenmeester, en Schatbewaerder
van de Stadt la Paz, wegens de Koning-
lijcke goederen.

Een Reekenmeester en Schatbewaerder
van de Provintie van Rio de la Plata, wegens
de Koninglijcke goederen.

Onder de vierschare van Chile.

EEn Boeckhouder, en Opsiender Gene-
nerael van de Militie,

Een Rekenmeester, en Schatbewaer-
der generael.

Een Reekenmeester ende Schatbewaer-
der van de Stad Sant Iago de Hillo, wegens
de Koninghlijke goederen.

Een Reekenmeester, en Schatbewaer-
der van de steeden de Conception, en Im-
perial van Chile, wegens de Koninghlijke
goederen.

Onder de Vierschare van het nieuwe
Rijck van Granada.

DRie Reekenmeesters van Reekenin-
ge, aengaende gemelte vierschare.

Twee Reekenmeesters der or-
donnantien, en stelders van gemelde vier-
schare.

Een Reekenmeester en Schatbewaerder
van de Stadt Santa Fé, wegens de Koning-
lijcke goederen.

Een Reekenmeester, en Schatbewaer-
der van de Provintio van Cartagena, we-
gens de Koninghlijke goederen.

Een Reekenmeester, en Schatbewaer-
der van de Provintie van Antioquia, we-
gens de Koninghlijke goederen.

Een Reekenmeester, en Schatbewaer-
der van de Provintie van Santa Maria we-
gens de Koninghlijke goederen.

Onder de Vierschare van St. Francis-
co de Quito.

EEn Reekenmeester, en Schatbewaer-
der van de Stadt St. Francisco de Quite,
wegens de Koninghlijke goederen.

Een Reekenmeester, en Schatbewaer-
der van de provintie van Popayan, we-
gens de Koninghlijke goederen.

Een Reekenmeester, en Schatbewaer-
der van de Stadt Lojo, wegens de Koning-
lijke goederen.

Een Reekenmeester, en Schatbewaer-
der wegens de Koning, in de Stadt St. Iago
van Guayaqui.

Onder de vierschare van de Stadt Pana-
ma ende Tiera Firme.

EEn Reekenmeester, en Schatbewaer-
der, en Factor van Panama wegens de
Koninghlijke goederen.

Een Operste wachter van Panama we-
gens den Koningh.

De Onder Koningen / die uyt Spanjen door sijn Majesteyt ghesonden
werden nae America, zijn maer voor de tijdt van drie jaren; het selve is
oock met de Gouverneurs / en Capiteyn Generael / ten zy dat sijn Ma-
jesteyt haer weder in haer dienst prolongeert: sy trecken eenige gagie van de
Koning / maer niet om haer soo rijck te maecken / als se gemeenlijck daer
van daen komen.

Dit is een kort begrijp van al de kostelijckheden en rijckdommen / die de
Koning van Spanjen inkomen heeft uyt de nienwe wereld / en indien hy ge-
trouwelijck van sijne onderdanen gedient wierde / soude dat geene / dat ick

hier beschreeven hebbe / voor de derde part niet moghen verstrecken; en
evenwel buyten alle onrecht hem aengedaen / wegens 't achterhouden van
sijne rechten en inkomsten / is hy noch een der machtigste Koningen van't gant-
sche Christenrijck / genietende noch alle jaeren buyten d'onkosten van den
Oorlogh / van Italien / onder hem behoorende / meer als 367 Tonnen
gouds.

De Koningh van Portugael heeft hier oock in America schoone Landen
in besittinge: de landen die onder sijn macht zijn / beginnende van de koste-
lijcke ende vermaerde Rivier d'Amasones, geleegen aen Paers Meridionalis
van America, op de hooghte van een graed / ende eenighe minuten zuyder
breedte / te weten de mondt van de Rivier / en 337 lenghte. De Portugesen
hebben op dese Rivier verscheyden Steden / als Para, Chirmos, en Ajaverisama
in de Provineie van Omagua. Vorder besitten sy de Kust van Maragnan
tot Brasil toe / alwaerse de schoone Stadt Nazare, in de Bay de Todos los
Santos hebben: en geheel Brasil hebbense mede / dat eertijdts onder de Geoc-
troyeerde Westindische Compagnie / van de Geunieerde Provintien / gestaen
heeft. Vorders besittense de gantsche Kust tot op de hooghte van 32 gra-
den bezuyden de Linie / het geen omtrent 780 mijlen Kust is. Defe Landen
werden door een Compagnie gedirigeert / die genaemt wordt la Compagnie
del Brasil; daer gaen oock particuliere Portugeesche Scheepen / met Octroy
van de selve Compagnie / mits betalende haer rechten. De Koopmanschap-
pen / die uyt de Rivier van d'Amasones komen / zijn Suyker / Taback / sekere
Indiaensche roode Verw / genaemt Rocou, en goudt / dat by d'Indianen
verhandelt werdt / en Cacau, of Chocolate. De Koopmanschappen die uyt
Brazil komen / zijn genoeg bekent / alsoo sy niet veel meer andere Koopman-
schappen hebben / als Suycker / Taback / en eenige Verw houten.

De Koningh van Engelandt heeft mede veel Landen in besittinghe in
America, die meest aen het noordelijcke deel van dese nieuwe Wereldt zijn:
te weten / van de Caep Anna, liggende op 42 graeden en vijftigh minuten
noorder breedte / tot aen de Caep Henry, leggende op 35 graden en vijftigh
minuten noorder breedte / makende omtrent 180 mijlen Kust / op welcke
Kust zijn geleegen Virginia, Nieuw Nederlandt, dat voor desen onder de Ver-
eenighde Provintien gestaen heeft) en Nieuw Engelandt. De Virginia is
geleegen op de hooghte van 38 en 39 graeden noorder breedte / en geeft voor
Koopmanschap groote meenighte van Taback / Vleesch / Speck / Meel /
Erweten / Boonen / en allerhande Graenen / tot onderhoud en spijse van de
Caribische Eylanden / onder Engelandt behoorende. Nieu Nederland is ge-
leegen op de hooghte van 39 / tot 42 graden / noorder breedte / en geeft tot
koopmanschap alderhande Bont of Pelteryen; men handelt daer met d'in-
woonders met Coralen / in plaets van geldt. De Hollanders hebben daer
eenige Steeden en Forten / nu behoorende onder den Koning van Engeland /
zijnde nochtans meest van Hollanders bewoont. Het landt is vruchtbaer
in alderhande gewassen / gelijck wy hier hebben. Nieuw Engeland is geleegen
op de hooghte van 42 / tot omtrent 45 graden noorder breedte / en geeft tot
Koopmanschap de selfde waeren als Nieuw Nederlandt, en is oock omtrent

van een klimaet. Behalven dese landen / soo heeft de Koning van Engeland
noch veel kostelijcke Eylanden / in de Caribische Eylanden geleegen / aen de
pars Meridionalis van America, op de hooghte van 13 tot 16½ graden noor-
der breedte. d'Eylanden / die onder Engelandt behooren / zijn dese navol-
gende: Barbado, dit is het principaelste / en geeft jaerlijcks groote quanti-
teyt van Suycker / Indigoo en Rocou; het is geleegen op de hooghte van
13 graden / en eenige minuten noorder breedte. Vorders zijn daer Antigua,
Monserata, Barbado, Nieves, de helft van St. Christophel, Anguilla, Saba;
alle dese Eylanden geven de selve Koopmanschappen als de Barbado, maer
soo groote meenighte van Suycker niet / noch oock soo goedt niet. Hier by
heeft de Koningh van Engelandt noch het Eylandt Terra Nova, geleeghen
van 47 tot 52 graden noorder breedte; dit Eylandt dient anders niet als tot
Visscherye van Bakeljauw. Het Eyland Vormude behoort oock onder Enge-
landt / en heeft een Compagnie apart / die daer alle jaeren een Schip sendt;
dit Eylandt geeft niet / als alleen een wegh voor de Scheepen die van Jamaica
en Virginia komen / om te vervarschen; het Eylandt Jamaica staet oock onder
Engelandt / en is seer goedt en vruchtbaer voor allerhande Koopmanschap-
pen / als Suycker / Taback / Indigo / en Rocou.

De Koning van Vranckrijck heeft aen het noordelijcke deel van America,
mede eenige besittinge aen de vaste Kust / de voornaemste plaets / die hy daer,
heeft / is de groote Rivier van Cayana, alwaer een Stadt is / genaemt Ke-
bek, waer onder Nova Francia, en Nova Biscaye behooren. De Koopman-
schappen / die daer van daen komen / zijn anders niet als Pelteryen / gelijck
Nieuw Engelandt geeft. De Franschen gaen daer oock om de Bakeljauw te
droogen / alsoo se anders geen geleegentheydt hebben aen eenighe Eylanden.
Sy brenghen oock masten daer van daen / die de masten van Noorweegen
overtreffen / gelijck d'Engelschen oock doen uyt Nieuw Engelandt. Dese
Landen staen onder een Compagnie / soo dat 'er geen Scheepen uyt Vranck-
rijck mogen nae toe varen sonder Octroy van de selve. De groote Rivier
van Cayana, is op vijftigh graden / noorder breedte / geleegen / het is een goed
landt / en seer vruchtbaer in alle vruchten / die wy hier in Europa hebben.
Daer zijn oock verscheyde Mijnen / als van yzer / loot en kooper; sommige
willen seggen van silver en goudt; de Compagnie heeft daer veel Berghmee-
meesters / om de Mijnen aldaer t'ondersoecken. De Franschen doen geen
Negotie van Cayana op de Caribische Eylanden / gelijck d'Engelsche doen /
hoewel dat onder Vranckrijck aldaer schoone Eylanden behooren / maer het
is al te ver gelegen / soo datse alles soo drae uyt Vranckrijck konnen krijgen /
als daer van daen. d'Eylanden / die onder Vranckrijck behooren in de Ca-
ribische Eylanden / is het Eylandt Martenique, leggende op de hoogte van
14 graden 30 minuten noorder breedte; het Eylandt Guardalupe, leggende
op 16 graden 16 minuten noorder breedte; het Eyland Marigalante, leggende
op sestien graden; de helft van het Eylandt St. Christophel, leggende op 17
graden 20 minuten; Sant Bartelome, leggende op achtien graden; de helft
van het Eylandt St. Martin, leggende op 18 graden en eenige minuten; het
Eylandt St. Crux, leggende op de hooghte van 17 graden 30 minuten noor-

der breedte; het Eylandt Granade, leggende op de hoogte van 12 graden noor-
der breedte; het Eylandt Caiana, leggende op de hooghte van ses graden / op
de Kust van Guaiana; het Eyland Tortuga, aen de noordkant van het Eyland
Espagniola, op de hooghte van twintig graden en 3 minuten noorder breedte;
dit s anders niet als een schuylplaets voor de Roovers; want daer wordt
geen Koopmanschap gehandelt / als van eenige Taback / dat van de Planters /
die op het selve Eylandt zijn / gemaeckt wordt; maer de Caribische Eylan-
den zijn seer vruchtbaer in Suycker / Taback / Indigoo / Gengber / Catoen /
Rocou / daer van daen word een seer groote quantiteyt van diergelijcke Koop-
manschappen / jaerlijcks naer Vranckrijck gesonden.

Ick soude hier wel een beschrijvingh van yder Eyland apart konnen ma-
ken / maer / die nieuwsgierig zijn / konnen het genoeg in andere Boecken vin-
den; mijn intentie is anders niet geweest / als alleen hier in 't kort te melden
alle de Plaetsen / die onder de Christen Potentaten van Europa behooren.
De Heeren Staten van de Vereenighde Provintien / hebben in America veel
aensienelijcke plaetsen / reedelijek bequaem om met ordre goede Colonyen
daer te konnen planten. De plaetsen onder de selve behoorende / zijn dese /
St. Eustachio, geleegen op de hooghte van 17 graden 30 minuten; de helft van
het Eyland St. Marten, geleegen op de hoogte van 18 graden noorder breedte /
Cura-cao, Orubu, Bonayre, geleegen op de hoogte van 12 graden noorder breed-
te / omtrent vijstien a sestien mijlen van de kust van Noeva Venezuela: het
Eylandt Tabago, geleeghen op de hooghte van 11 graden / en 30 minuten
noorder breedte. Dese Eylanden hebben oock de selve bequaemheydt tot de
selfde Koopmanschappen / als van d'andere Caribische Eylanden geseydt
is. Behalven dese Eylanden behooren noch veel plaetsen / in de vaste Kust
van Guaiana geleegen / onder de Heeren Staten / als namentlijck Abrowaque,
Soriname, Berbice, Pauroma. Alle de se plaetsen leggen op de hoogte van vijf
tot tien graden / noorder breedte.

De Koningh van Denemarcken heeft in America oock eenige Colonyen
willen planten / maer het heeft weynigh voortgang gehadt / nochtans heeft
sijn Majesteyt noch een Eylandtje in de Maagden, of Viergee, genaemt
St. Tomes, op de hooghte van 10 graden / 25 minuten; daer komt noch alte-
mets een Schip uyt Denemarcken na toe.

De Keurvorst van Courlandt heeft een Colonie gehadt op het Eylandt
Tabago, maer sijn soldaten verliepen door armoede / en het Eylandt is nader-
handt door de Heer Lamzoon, te Vlissingen woonende / in besettinge genoomen.

Om dat hier boven van het Eylandt Tabago aengeroert wordt / en het selve
een saeck is / die seer nae aen onse geheuges voorgevallen is / soo oordeelen
wy het niet ondienstigh te zijn / een kort verhael van het gepasseerde / op / en
omtrent dat Eylandt hier by te voegen.

Na dat de Soldaten van den Keurvorst van Courlandt, door armoede /
en gebreck van lftoght / het voornoemde Eylandt Tabago verlaten had-
den / soo dat het selve nu onder niemands directie stondt / soo hebben de
Heeren Saten het niet ondienstigh geoordeelt / yemandt met eenigh getal
volcks de werts te senden / om het selve in possessie te gae neemen / der-
halven wierdt dese last aen de Heer Lamsoon gegeven / die / na het selve in

besittingh genomen te hebben / aldaer een Fort deed opwerpen / om des te
beter voor de invallen der vyanden bevrijdt te zijn.

Omtrent de Maend van Maert 1676 / kreegh den Commandeur Jacob
Binckes ordre van sijn Hoogheyt / en de Heeren Staten / om het Eyland Ca-
jana weder onder de gehoorsaemheydt der Vereenigde Provintien / te bren-
gen / tot welcken eynde hy den 16. Maert / met een Esquadre van 7 Oor-
logh-scheepen / 3 Advijs-jachten / ieder 12 a 14 stucken Canon voerende /
1 Brander / en 2 Advijs-Galjoots / uyt Terel is t'zeyl gegaen / en op den
4 Mey voor de Rivier van Cajana, alwaer hy des anderen daeghs met
omtrent 900 man is gelandt. Na datse het Fort genadert waren / sondt
de Heer Binckes een Trompetter / om het Fort / en het landt op te eyschen /
waer toe de Gouverneur / die het selve in bewaring hadt / niet wilde ver-
staen. Daer op wierden eenige van de Land- en Zee-militic gecomman-
deert / om het selve Fort op twee plaetsen te gelijck te attaqueren. De
Fransche besettingh riep / nae eenige weynige tegenstandt / om quartier /
't geen haer vergunt wierdt / en men bevondt de selve 300 man sterck te
zijn / neven 37 stucken Canon / alle in goedt postuur. De Ridder van Lesi,
die Gouverneur daer binnen was geweest / wierd / nevens twee Priesters /
na Hollandt opgesonden. In dese veroveringh bevonden de onse niet meer
als 14 dooden / en 72 gequetsten te hebben.

Den Koninck van Vranckrijck dit verlies ter ooren gekomen zijnde /
sondt Monsieur d'Estrée, sijn Vice-Admirael / in de Maendt van October
des selven Jaers 1676 / met een Esquader Schepen derwaerts / om het
voornoemde Eylandt te gaen herneemen. Sy quamen aldaer in het mid-
den van December aen / en hadden het geluck van omtrent de Rivier van
Aperowaco, een scheepje van Nantes te ontmoeten / in het welke een Frans-
man was / die maer 15 dagen geleeden / uyt het Fort van Cajana was ver-
trocken. Dese berichte haer van alles / namentlijck dat 'er 300 mannen
binnen waren / en dat de Plaets voorsien was met nieuwe Palissaden / en
met 26 stucken geschut. Monsr. d'Estrée hier op nu staet konnende maken /
quam den 17 December op de Reede van America, zijnde omtrent drie mij-
len van het Fort / ten ancker. Hier lande hy omtrent 800 man / die hy in
twee Corps verdeelde / te weten / het eene onder den Grave van Blenac, en
't ander onder St. Faucher, ende de Grandfontaine. Monsr. Gabaret bleef
met het gros van de Fransche Scheepen daer op de Reede leggen / terwijl
vijf van de selve sich soo dicht onder 't Fort begaven / als mogelijck was:
de gelande Franschen naderden ondertusschen aen de landt-zijde / nae 't
Fort / maer moesten by nacht marcheeren / ter oorsaeck van de groote hit-
te / en dat de grondt daer seer swavelachtigh is. Op den 19 December
beed Monsr. d'Estree het Fort door den Ridder van Lesy, die daer voorheen
Gouverneur in gheweest was / op eysschen. De besettelinghen wilden
daer niet toe verstaen; maer wanneer sy den volgenden nacht van seven
kanten te gelijck geattaqueert wierden / bleeck het wel dat sy haer vyan-
den te kleyn geacht hadden / en niet genoeghsaem op haer hoede waren ge-
weest / want de Franschen kregen het Fort / met alles dat daer in was /
in een kleyn uur in haer geweldt / hebbende daer niet meer als 38 dooden /
en eenige gequetsten voor gekreegen. Sy sonden de gevangens na Vranck-
rijck / alwaer de selve vry wat slecht onthaelt wierden.

Na dat Monsr. d'Estree het alles op Cajana in goede ordre hadt gestelt /
vertrock hy van daer nae Martenique, alwaer vernemende dat de Com-

mandeur Binkes aen Tabago was / is hy / na dat hem soo veel van alles
hadt voorsien / als mogelijck was / daer nae toe gezeylt. Den Comman-
deur Binckes lagh met sijn Vloot in de Baey van Tabago, en den 19. Fe-
bruary 1677 / de Fransche Vloot in 't gesicht krijgende / stuerde hy aen-
stonds de Compagnien van Glergies, en Witsen, neffens eenige Matroo-
sen / tot bestier van 't Canon aen landt / die neffens de Capiteyn vander
Graef, van Dongen, en Ciavone, de geheele nacht niet anders deeden / als
met alle vlijt arbeyden aen het volsetten der Palissaden aen de Sterre-
schans / en 't maken der batteryen binnen de selve. Twee dagen daer na anc-
kerden de Fransen met haer vloot in de Palmijt-baey, en landen met 28 soo
Booten als Chaloupen. Soo haest als den Commandeur Binckes de
vyanden op het geberghte gewaer geworden was / deed hy terstondt de
huysen rondtom het Fort in de brand steecken / op dat de Franschen daer niet in souden nestelen. Monsr. d'Estree sondt den 23. een Tamboer / om
het Fort op te eysschen / 't geen hem afgeslagen wierdt.

Terwijl de onse aldus een belegeringh te gemoet sagen / waren sy wel
verwondert de Franschen den 3. Maert met volle zeylen in de Baey op
haer te sien afkomen. Terstondt begon het wedersijts cannonneren van de
Oorloghschepen / en terwijl dit duurde / waren de Franschen / onder fa-
veur van 't bosch / soo dicht aen 't Fort gekomen / dat sy daer op storm-
den / maer wierden soo wel afgeweerdt / dat sy / na drie vergeefse aenval-

len / moesten afwijken / nalatende haer storm gereetschappen / en wel 150
dooden / waer onder veel voorname Officieren / en wel over de 200 gequet-
ste mede sleepende.

Middelerwijl geraeckten de Vlooten aen malkander / en wierdt daer een
seer hevigh geveght gehouden. Hier wierden verscheyde schepen ver-

brandt / onder anderen oock het Schip van Monsr. d'Estree gemonteert met
27 metaele stucken. Het geveght duurde de geheele dagh / wanneer het de
Franschen wat te heet begon te worden / soo dat sy noch voor sonnen onder-
gangh de Baey uytgeraeckten / behalven 2 groote Scheepen / die sich te
diep in de Baey hadden begeven / soo dat sy genootsaeckt waren die in haer
Vyanden handen te laten. In dit geveght leeden wy oock groote schade /
door dien onse voornaemste Schepen meest verbrandt waren.

Monsr. d'Estree na alle vlijt aengewendt te hebben / sende datter voor die

tijdt op Tabago niet uyt te reghten was / gingh den 18 Maert onder zeyl / en
quam den 21. Juny tot Brest met zijn overgebleevene scheepen aen / doch
den Koningh begeerde dat hy de ghemiste aenslagh op Tabago soude her-
vatten / en deed ten dien eynde een ander Esquadre vervaerdigen / bestaende
uyt 8 sware Oorloghscheepen / en 8 andere Schepen / waer meede Monsr.
d'Estree op den 3 October van Brest is uytgeloopen / en arriveerde op den
1 December in de Barbados, alwaer hy eenigh secours van Martinique kreegh /
en hebbende na Tabago om kondschap gesonden / begaf hy sich daer nae toe /
en quam op de 7 december met sijn onderhebbende Vloot daer op de reede. Hy
deed terstondt 500 Man te Lande gaen onder het gebtedt van Monsr. de Bli-
nac, Gouverneur van de Fransche Americaensche Eylanden / die in 't kort
van noch 1000 anderen ghevolght wierden. Op den 9 quaemen sy tot op
600 passen na aen 't kort / alwaer 't Canon / mortieren / en alle Krijghstuygh
te Lande wierdt gebraght / om het selve te gaen attaqueren. Den 10 gingh
Monsr. d'Estree self / alsoo de Commandeur Binckes, als hy hem hadt laten
sommeren / om het Fort over te geven / sulx rustigh hadt afgeslagen / 't Fort
Recognosceren / waer op hy ordonneerde van wat kant men het selve soude
naderen / en deed daer twee Mortiers by planten. Des anderen daeghs be-
gonden de Franschen te approcheren / maer op den 12 schooten die van binnen
soo dapper / en beschadighden de Franschen soodanigh in haer Leger-plaets /
dat Monsr. d'Estree, om haer van binnen ander werck te geven / ordonneer-
de / dat men aenstondts met bomben soude werpen / 't welck gedaen wierd /
ende de derde quam te vallen / op de wegh van het Magazijn / langhs de wel-
ke eenige der besettelingen / die derwaerts met eenigh kruydt tot ladingh der
geschutten gegaen waren / hier en daer iets gestroijt hadden / soo dat de Bom-
be daer in vallende / het gestroyde kruydt in de brandt geraeckte / 't welck als
een loopent vuur tot in het Magazijn geraeckte / waar door het selve quam
te springen / invoegen de Commandeur Binckes, en alle de Officiers / die
daer omtrent waren / opvlogen / den Capiteyn Donge alleen overblijvende.
De Franschen dit ongeluck van verre siende / quamen met 500 Man daer
op aen / die 't doen licht genoegh viel sich meester van die plaets te maecken.
Sy bequamen 300 Gevangens / die sy weder na huys hebben laten waren /
doch in een seer sobere staet. Monsr. d'Estree deed terstondt het Fort / en alle
de wooningen om ver werpen / en vertrock den 27 weder van daer. Buyten
alle twijfel souden de Franschen daer soo gemackelijck geen meester van gewor-
den hebben / indien dit ongeval daer d'oorsaeck niet van was geweest.

Aldus sullen wy hier een eynde maecken / alsoo dit voorval ons genoegh-
saem brenght tot een EYNDE.