University of Virginia Library

De Hercule.

HErcules Iouis filius dictus est, quem in


185

Page 185
deorum collegio antiqui acceperũt propter
eius quasi innumeras probirates, quæ inferius
per singulas depictæ sunt. Hercules enim
herocleos, quod est uirorũ gloria fortiũ.

Prim igi[unknown character] eius uictoria notabilis uit, quã
do in nupts Centauros ibidem existentes &
ĩnebriatos, qui dominas inuitatas uolebant
uiolenter opprimerc, claua pro maiori parte
mactauit. Vnde reliqui timore perculsi
fugierunt. Centauri enim qui dicuntur esse
semihomines & semiequi, denotantur homi
nes carnali concupiscentia facti ut bestiæ, qui
uirtute animi superantur.

Secunda uictoria Herculis notabilis fuit,
quia ipse pugnasse cũ Leone, ipsum[unknown character] claua
mactasse, & interempto pellem abstulisse dicitur,
quo deinde spolio incessit semper indu
tus in signum uictoriæ perceptæ. In quo etiã
ostentatur animi fortitudo, contra quam nul
la uis corporea præualet, quæ semper spoliũ
Leonis, id est, uim uirtutis defert.

Tertia Herculis fortitudo est, de qua sic scri
bitur: Admetus Pheræorum rex Alcestim ha
buit coniugem, & dum infirmaretur ad mor
, Apollinis miserationem inuocauit, cui


186

Page 186
sic respondit, nil in hoc ei posse præstare, nisi
aliquis de propinquis eius se pro illo mort
uoluntarie offerret, quod uxor eius lib ẽti ani
mo fecit, & seipsam interemit, quod Hercule
prospiciens & mulieris tantæ fidei cõpassus
ad inferos descẽdit, & Cerberum tricipitem
sibi ad hostiũ inferni resistentẽ triplici uinctũ
catena, uidelicet, singula singulis faucib. into
ta ab hostio abstraxit, & Alcestim ex inferno
reduxit. In quo denotatur, quia ratio & ui
tus animi omnes cupiditates & uiia terrena
deuincit, & maximè uitiũ gulæ, quod habet
tria capita, eo quod gulositas tria exigi, scili
cet, abundantia, quantitate, assidua, tempore,
grata, faucibus uoluptate, quæ omnia uirtus
superat, & siquid ex infirmitate animi deuictum
fuerit, etiam ab inferis abstrahit.

Quarta fortitudo Herculis scribitur, qua
dicitur Hesperides spoliasse, quæ fuerant At
lantis regis Aphricæ filię. Hæ hortum habe
bant, in quo erant mala aurea Veneri conse-
caa, ad quorum custodiam Draco nũquam
dormins positus erat. Quæ poma Hercules
abstulit occiso Dracone. Nam uirtus animi
non potest fructum capere uiuum, nisi



No Page Number
malicia prius interimatur, quæ iugiter uigĩlat
in custodiam uiciorum.

Quinta Herculis fortitudo est, qua hydram
r pentem occidisse legitur. Fuit autem hydra
iuxta fabulã in Lerna palude, cui uno cæso
capite, duo excrescebant, quam dum Hercules
gladio uincere non posse se cerneret, oc
casione iam dicta capitum excrescentium, igne
circa am apposito illam exussit. In quo
intelligitur quod Lacus fuit Aemoniæ, cuius
aquę uicinas ciuitates uastabane. Hercules ue
r[unknown character] mula uicina loca in circuitu exussit, & sic
aquæ clausit meatus. Nã & hydra ab hydo
quod est aqua, ductaest.

Sexta uictoria eius est quam obtinuit de
Acheolo, de quo fabulose dicitur quod hic
Achelous filius fuit Thetidis deæ aquarum,
cui mater concesserat ut cum aduersario pugnans
quamcunque formam uellet sumeret,
qui cõtra Herculem secum pugnaturum formam
tauri siluestris induit, cũ quo diu Hercu
les pugnãdo ei tãdẽ cornu dextrũ euulsit, q[unknown character]
& Copiæ deæ diuitiarum de dicauit, sed cum



No Page Number
Achelous ad fluuium bibiturus accessisset uidens
in aquis sibi ablatum cornu seipsum
flumine prædolore suffocauit. In quo intelligitur
quod Hercules, fluminis, qui dicitur Achelous,
& cuius eruptiones non modice agros
obrubant, dum alterum eius alueum
exsiccasset, sua industria fertilem reddidit regionem,
& sic fructuum copiam præstauit.

Septima Herculis fortitudo est, de qua sic
cribitur. Erat in Italia quidam latro nomine
Cacus, qui dum Hercules ad Italiam deuenisset,
& ab Euandro rege officiose receptus esset
bobus aduectis ex Hispania Gerione perempto,
dum Hercules boues in pacuis custo
dire, & somno oppressus dormire, Caci
o dormiente securus exicns de spelunca, in
qua latebat, plures ex bobus rapuit, quos per
caudam uersos capite traxit, ne ex rectis eorum
uestigs humo pressis quo ducti essent,
deprehendi posset, quin potius illos abisse i
deretur. Verum excitatus Hercules & furto
comperto uestigi[unknown character] uersa decernens, ea[unknown character] inse
cutus ad antrum peruenit, & Cacum suis bo
bus latitantem repperit, quem fumum & nebulam
eructantem claua peremit, boues[unknown character] re



No Page Number
demit. Moraliter autem Cacus malus inter-prętatur
quilatet in spelunca, quia nunquam
malitia liberæ frontis est. Hercules autem, id
est, uirtus, malos interficit, & sua uendicat, sed
Cacus fumum & nebulam emittit, quæ uisui
nocent, quia malicia semper occultas deceptiones
molitur.

Octaua Herculis uictoria scribitur, qua alium
malum nomine Diomedẽ mactauit, qui
hospites aduenas benignè recipiebat, & illis
hilariter ministrabat, uino[unknown character] condito inebria
bar, dum[unknown character] graui somno essent oppressi, illos
occidebat, & equabus suis in pastum præbebat.
Quo comperto illuc Hercules accessit, &
illum claua peremit, ipsum[unknown character] in pastum eisdẽ
suis equabus apposut. In quo notatur qualiter
uirtus omnium maculam superat, & eadẽ
pœna punit uicium in quo delinquit.

Nona Herculis huiusmodi scribitur uictoria:
Anteus erat gigas filius terrę, cui mater
concesserat, ut quotiens terræ prostratus occumberet,
uiribus duplicatis exurgeret. Cũ
hoc Hercules pugnãs in lucta, eum[unknown character] bis pro
sternens comperuit illum exurgere fortiorẽ,
unde illum brachijs apprehendens eleuatum


190

Page 190
à terra cõstrinxit ad pectus, & tatum tenu
suspensum, donec deficiens expiraret. Poni[unknown character]
autem Aneus sub forma libidinis, nam An-
eon Gr[unknown character][unknown character]e, Latinè contrarium sonat, & nasci
tur libido de terra, quia de carne concepta, &
tactu terræ fortior redditur, quia libido tactu
ualidior excitatur, sed[unknown character] gloriosa supera[unknown character] uirtute,
quia denegato tactu ad altiora uirtutũ,
mẽs eleuata libidinis cõcupiscẽtiã extinguit.

Decima uictoria eidem Herculi ascribitur
de Apro. Erat enim Aper terribilis in regione
Calidonię, qui non solum segetes deuasta
bat, sed occurrentes homines dentibus lace-rabat.
Contra hunc procedens Hercules &
diu cum eo pugnans, illum tandem claua ma
ctauit, & quem plaustrum iugatis bobus tra
here nequiuit præ magnitudine, subiectis hu
meris ipsum in ciuitatem omnibus mirantibus
deuli. In quo similiter notatur animi uir
tus, quæ omnia superat, & uincit.

Vndecima uictoria est, qua de Gerione rege
Hispaniæ triumphauit. De quo scribitur
quod ipse Gerion habebat canẽ bicipiẽ, quo
omnes superabat. Hũc Hercules (ut fingitur)
olla ærea pugnans deuicit, cui adhibito cane


191

Page 191
m etam diu pugnasset, canem occidit, &e
gnum Gerionis obtinuis. In quo noaur allegoricè,
quod dictus Gerion duorum capitũ
canem habuit, quia terrestri & nauali prælio
plurimũ potui. Ad eum Hercules olla ærea
uectus accessit, quia nauẽ habuit sortẽ in qua
nauigauit, armis æreis munitam, cuius canẽ
occidit, quia potentiam eius comminuit terra
& mari, eius[unknown character] obtinuit regnum.

Duodecima & ultima Herculis fortitudo,
legitur talis: Fuit quidam gigas Atlas nomine,
in Mauritania in monte altissimo cœlum
ipsum contingente, qui cœlum ne caderet
humeris sustinebat, & sidera si quæ cadebant,
malleo fixa cœlo reponebat, quen
cum accessisset Hercules, ille qui audierat de
sortissimis illius uiribus, rogauit eum ut quia
fessus erat cœlum sustinendo, ipsum aliquan.
to iuuaret done quiescere, quod Hercule
libenter annuit, & humero supposito cœlum
sustinuit. In quo intelligitur, quia ipse A
las Astrologus peritus fuit, & ideò cœlum di
ctur sust entasse, & si dera cadentia cœlo reposuisse.
Hercules etia fuit astrorum ar-
is multum edoctus, qui scienti cõprehẽden


192

Page 192
de plenus gratia ad ultimos terræ fines acce
sit, & cum eo dem Atlante de scientia conferens
illum in aliquibus iuuit, opem[unknown character] impe
disse, frur ad cœlum sustentandum.