University of Virginia Library

Ðæt gelimpan sceal, þætte lagu floweð,
flod ofer foldan; feores bið æt ende
anra gehwylcum. Oft mæg se þe wile
in his sylfes sefan soð geþencan.
Hafað him geþinged hider þeoden user
on þam mæstan dæge, mægencyninga hyhst,
wile þonne forbærnan brego moncynnes
lond mid lige. Nis þæt lytulu spræc
to geheganne. Hat bið onæled,
siþþan fyr nimeð foldan sceatas,
byrnende lig beorhte gesceafte;
bið eal þes ginna grund gleda gefylled,
reþra bronda, swa nu rixiað
gromhydge guman, gylpe strynað,
hyra hlaforde gehlæges tilgað,
oþþæt hy beswicað synna weardas,
þæt hi mid þy heape helle secað,
fleogað mid þam feondum. Him biþ fyr ongean,
droflic wite, þær næfre dæg scineð
leohte of lyfte, ac a bilocen stondeð,
siþþan þæs gæstes gryre agiefen weorþeð.
Ufan hit is enge ond hit is innan hat;
nis þæt betlic bold, ac þær is brogna hyhst,
ne noht hyhtlic ham, ac þær is helle grund,
sarlic siðfæt þam þe sibbe ful oft
tomældeð mid his muþe. Ne con he þa mircan gesceaft,
hu hi butan ende ece stondeð
þam þe þær for his synnum onsægd weorþeð,
ond þonne a to ealdre orleg dreogeð.

Hwa is þonne þæs ferðgleaw, oþþe þæs fela cunne,
þæt æfre mæge heofona heahþu gereccan,
swa georne þone godes dæl, swa he gearo stondeð
clænum heortum, þam þe þisne cwide willað
ondrædan þus deopne? Sceal se dæg weorþan
þæt we forð berað firena gehwylce,
þeawas ond geþohtas; þæt bið þearlic gemot,
heardlic heremægen. Hat biþ acolod.
Ne biþ þonne on þisse worulde nymþe wætres sweg
[OMITTED] fisces eþel;
ne biþ her ban ne blod, ac sceal bearna gehwylc
mid lice ond mid sawle leanes fricgan
ealles þæs þe we on eorþan ær geworhtan
godes oþþe yfles. Ne mæg nænig gryre mare
geweorþan æfter worulde, ond se bið wide cuð.
Ne tytaþ her tungul, ac biþ tyr scæcen,
eorþan blædas. Forþon ic a wille
leode læran þæt hi lof godes
hergan on heahþu, hyhtum to wuldre
lifgen on geleafan, ond a lufan dryhtnes
wyrcan in þisse worulde, ær þon se wlonca dæg
bodige þurh byman brynehatne leg,
egsan oferþrym. Ne bið nænges eorles tir
leng on þissum life, siþþan leohtes weard
ofer ealne foldan fæþm fyr onsendeð.
Lixeð lyftes mægen, leg onetteð,
blæc byrnende, blodgyte weorþeð
mongum gemeldad, mægencyninges þrea;
beofað eal beorhte gesceaft, brondas lacað
on þam deopan dæge, dyneð upheofon.
Þonne weras ond wif woruld alætað,
eorþan yrmþu, seoð þonne on ece gewyrht.
Þonne bið gecyþed hwa in clænnisse
lif alifde; him bið lean gearo.
Hyht wæs a in heofonum, siþþan user hælend wæs,
middangeardes meotud, þurh þa mæstan gesceaft
on ful blacne beam bunden fæste
cearian clomme. Crist ealle wat
gode dæde; no þæs gilpan þearf
synfull sawel, þæt hyre sie swegl ongean,
þonne he gehyrweð ful oft halge lare,
brigdeð on bysmer. Ne con he þæs brogan dæl,
yfles ondgiet, ær hit hine on fealleð.
He þæt þonne onfindeð, þonne se fær cymeþ,
geond middangeard monegum gecyþeð,
þæt he bið on þæt wynstre weorud wyrs gescaden,
þonne he on þa swiþran hond swican mote,
leahtra alysed. Lyt þæt geþenceð,
se þe him wines glæd wilna bruceð,
siteð him symbelgal, siþ ne bemurneð,
hu him æfter þisse worulde weorðan mote.

Wile þonne forgieldan gæsta dryhten
willum æfter þære wyrde, wuldres ealdor,
þam þe his synna nu sare geþenceþ,
modbysgunge micle dreogeð;
him þæt þonne geleanað lifes waldend,
heofona hyrde, æfter heonansiþe
godum dædum, þæs þe he swa geomor wearð,
sarig fore his synnum. Ne sceal se to sæne beon
ne þissa larna to læt, se þe him wile lifgan mid gode,
brucan þæs boldes þe us beorht fæder
gearwað togeanes, gæsta ealdor.
Þæt is sigedryhten þe þone sele frætweð,
timbreð torhtlice; to sculon clæne,
womma lease, swa se waldend cwæð,
ealra cyninga cyning. Forþon cwicra gehwylc,
deophydigra, dryhtne hyreð,
þara þe wile heofona heahþu gestigan.
Hwæþre þæt gegongeð, þeah þe hit sy greote beþeaht,
lic mid lame, þæt hit sceal life onfon,
feores æfter foldan. Folc biþ gebonnen,
Adames bearn ealle to spræce;
beoð þonne gegædrad gæst ond bansele,
gesomnad to þam siþe. Soþ þæt wile cyþan,
þonne we us gemittað on þam mæstan dæge,
rincas æt þære rode, secgað þonne ryhta fela,
eal swylce under heofonum gewearð hates ond cealdes,
godes oþþe yfles; georne gehyreð
heofoncyninga hyhst hæleþa dæde.
Næfre mon þæs hlude horn aþyteð
ne byman ablaweþ, þæt ne sy seo beorhte stefn
ofer ealne middangeard monnum hludre,
waldendes word; wongas beofiað
for þam ærende þæt he to us eallum wat.
Oncweþ nu þisne cwide; cuþ sceal geweorþan
þæt ic gewægan ne mæg wyrd under heofonum,
ac hit þus gelimpan sceal leoda gehwylcum
ofer eall beorht gesetu, byrnende lig.
Siþþan æfter þam lige lif bið gestaþelad,
welan ah in wuldre se nu wel þenceð.