University of Virginia Library

I. HOOFT-STUCK.

IJ't Jaer sestien hondert ses en sestigh / op den

tweeden May / vertrocken wy uyt Hable de Gra-
ce, met het Schip genaemt de St. Jan (resorte-
rende onder de directie van de Gecommitteerde
der Westindische Compagnie) gemonteert met
acht en twintigh stucken Canon / twintigh Boots-
gesellen / en twee hondert en twintigh passagiers /
soo dienaers van de Compagnie / als vrye persoonen
met hun dienaars.

Wy zijn ten ancker gekomen onder de Caep de
Borfleur, om ons aldaer te conjungeeren met noch
seven Compagnies scheepen / die van Diepe daer by ons souden komen / en
noch een Oorlogh schip gemonteert met seven en dertigh stucken canon / ende
twee hondert vijftigh man.

Twee scheepen waren gedestineert na Senegal, en vijf naer de Caribische
Eylanden, ende wy na het Eylandt Tortuga. Daer quamen noch omtrent
twintigh Terraneufs vaerders by ons / met eenige Hollandtsche scheepen / die

de wil naer Rochelle, Nantes en St. Maerten, hadden / soo dat wy een Vloot
uytmaekten van in de dertigh Scheepen / en maeckte mer een ons klae om te
vechten / alsoo wy bevreest waren / dat vier Engelsche Fregatten (elck van
sestigh stucken Canon) by het Eylandt Ornay, op ons kruysten.

Na dat onse Commandeur / de Ridder de Sourdis, sijn orders gegeven
had / gingen wy onder zeyl met een goede windt / en mistigh weder / dat
ons gunstigh was / om van d'Engelschen niet gesien te worden / zeylende
dicht onder de Fransche wal / om de vyandt te mijden; ende wy rescontreer-
den een Vlaems schip van Ostende / die klaegde aen onsen Commandeur / dat
hy 's morgens van een Fransche Zee-roover geplondert was geweest. Het

Oorlogh schip maeckte terstont jacht daer op / maer konde hem niet bezeylen.
De Fransche boeren waren de heele kust langs in alarm / alsoo sy meenden
dat wy Engelsche waren / die landen wilden. Wy toonden onse vlaggen /
maer sy vertrouden haer daer niet op. Daer na zijn wy ten ancker gekomen op
de Reede van Conquet in Britannie, (by het Eylandt Hysant) om aldaer
verversingh en soet water in te neemen. Hebbende ons van alle noodtsaecke-
lijckheyt voorsien / vervolghden wy onse cours / om door het Ras van Fonte-
neau te passeeren / alsoo wy de Sorlinges niet dorsten naerd'ren / om d'Engel-
sche kruyssers. Dit Ras is een seer stercke stroom / die door menighte van
klippen passeert / ende wordt genoemt Ras, het is gelegen in de mondt van de
bocht van Vranckrijck / op de hooghte van acht en veertigh graden en tien
minuten / noorder breedte; 't is een seer gevaerlijcke passagie / alsoo de klip-
pen / eenige nevens / en sommige boven 't water haer vertoonen; daerom alle
die op ons schip waren / die daer noyt gepasseert hadden / wierden gedoopt
op dese volgende manier.

De hoogh Bootsman van het schip verkleedt hem met een lange rock / en
een vremde muts op sijn hooft / met een houte swaerd in sijn rechter / en een
pot met swartsel in sijn linckerhandt / sijn aensicht met swartsel vermomt /
heeft een krans om den hals van blocken / ende ander scheepstuygh; alle die
noyt daer gepasseert zijn / moeten voor hem knielen / ende hy maeckt een
kruys voor haer voorhooft / ende geeft haer een slagh in de neck met sijn houte
swaert / ende daer na werden sy met water begooten van andere die daer toe ge-
stelt zijn / ende moeten noch boven dien een fles wijn of brandewijn by de groote
mast brengen / doch die niet en heeft is vry. het schip als het noyt daer is gepas-
seert / moet oock betalen. als dit alles gedaen is / so haelt men het geen by de mast
gevonden word / van wijn en brandewijn / en dat werd dan by de back omgedeelt.

De Hollanders werden oock voor die Klippen gedoopt / en oock voor de klip-
pen die Barlingos genaemt zijn / die dicht aen de Kust van Portugal leggen / op de
hoogte van negen en dartigh graden veertigh minuten noorder breedte; het zijn
seer periculeuse klippen / want sy konnen by nacht niet wel gezien worden / om
het hooge landt. De manier van doopen by de Hollanders is heel anders
als van de Fransen; want als yemandt gedoopt wordt / soo moet hy drie
mael van de groote Ree in 't water vallen / als een misdadiger / en soo sy
hem op het schip wat gunstigh zijn / laten hem steepen tot achter het Schip /
't is een groote Eer voor sijn Hoogheydt noch eens te vallen / of ter eeren
van de Capiteyn; D'eerste die valt / krijght een Canon schoot ter eeren / met het
wayen van de vlagge / die niet vallen willen / zijn gehouden / volgens hun wet-
ten / twaelf stuyvers te geven / ende als 't een Officier is / soo moet hy een
halve Rijcksdaelder geven; zijnder eenige passagiers / die moeten zoo veel
geven als 't hen belieft; en als het schip daer noyt gepasseert is / soo moet de
Schipper een Oxhooft wijn geven / of anders souden sy 't Galjoen van
't Schip afsagen / sonder dat de Schipper of Capiteyn eenige pretensie daer
van soude konnen maken; en alles wat daer af komt / wordt in handen
van de hoogh Bootsman gegeven / tot dat sy in een haven komen / dan word'er
wijn voor gekoft / ende aen 't heele scheeps volck by de back omgedeelt. Nie-
mandt van beyde natien kan reeden geven waerom sy het selve doen / als dat sy
seggen dat het een oudt gebruyck is van Zee-lieden. Sommige seggen dat
Keyser Karel de vijfde dit soo geordineert heeft / maer 't en wordt in sijne
Wet-boek niet gevonden. Dit heb ick hier so ter loops geschreeven / om dat 't
te pas quam van de Ceremonien der Zee-lieden / nu sullen wy onse voyagie
vord'ren.

Doen wy 't Ras gepasseert waren / kregen wy een favorable windt / tot de
Caep Finis Terre, alwaer wy een zeer swaere storm kreegen / en raeckten

van malkander; dese storm duerde acht dagen; het was elendigh op ons
Schip te zien hoe de menschen wierden van stuurboort aen backboort door
de Zee gespoelt / ende hadden de moedt niet om op te staen / zoo zee-sieck
waren zy; de Matroosen moesten over hun treeden om haer werck te doen.
Daer na kregen wy bequaem weder / en volghden onse cours / soo dat wy
quamen onder de Circkel genaemt Tropicus Cancri: dit is een Circkel van
de Sterrekijckers geimagineert / de welcke is als een bepalingh van de Son
na 't noorden / ende leydt op de hooghte van drie en twintigh graden en dar-
tigh minuten benoorden de Linie. Wy wierden daer wijder gedoopt op de
manier als ick boven verhaelt heb / want de Fransse doopen altijdt onder de
Linie en onder de Tropicus Cancri benoorden de Linie / en onder de Tropicus
Capricorni bezuyden de Linie: wy hadden een voorspoedige windt / die ons
seer noodigh was / alsoo wy gebreck van water hadden / werdende gerant-
soeneert op twee mutsjens daeghs. Wy kregen (omtrent de hooghte van
de Barbados) een Engelsch Koninghs schip in 't gesicht / dat jacht op ons
hadt / met vier en twintigh stucken; doen hy geen voordeel en sagh / liep
hy van ons af / doch wy volghden hem / en schooten op hem met onse acht
ponders / maer hy was beter bezeylt als wy / waer door wy hem moesten
verlaten. Daer na hernamen wy onse kours / ende kregen het Eylandt
Martenique in 't gesicht; wy deeden al wat wy konden om op de Reede van
St. Pieter te komen / maer wierden door de sware stroom belet; daer na wil-
den wy naer Guarde Lupe, maer door de stroom konden wy die oock niet krij-
gen; soo setten wy ons naer het Eylandt Tortuga, alwaer wy gedestineert
waren. Wy zijn langhs de Kust van het Eylandt Punta Rica gepasseert / het
welck een seer schoon ende vermakelijck Eylandt is / bedeckt met schoone boo-
men / tot en den top van de bergen. Daer na kregen wy het Eyland Espanio-
la in 't gesicht / van het welcke wy hier na een beschrijvinge sullen maeken. Wy
zeylden langhs de Kust / tot dat wy eyndelijck aen het Eylandt Tortuga,
den sevenden July des selven jaers quamen / sonder de geheele Reys een man
verlooren te hebben; de goederen van de Compagnie wierden daer gelost / ende
het schip wierdt naer Cal de Sac gestiert / om aldaer de passagiers te brengen
die daer wesen moesten.