 |
| I. |
| II. |
| III. |
| IIII. |
| V. |
| VI. |
| VII. |
| VIII. |
| IX. |
| X. |
| XI. |
| XII. |
| XIII. |
| XIIII. |
| XV. |
 | Metamorphosis Ovidiana moraliter a magistro Thoma Walleys anglico de professione ṕdicatorū subsanctissimo patre Dominico explanata. |  |
COnsedere duces & vulgistãte corõa: Surgit ad hos
clipei dñs septẽplicis aiax. [unknown character] In hoc.iz. Oui.primo
tractat litẽ ortã iter vlyssẽ & aiacẽ [unknown character]pť arma achillis
& qualiter vlysses dicta arma obtinuit. Sed ad historias
veniamus. [unknown character] De vlysse d[unknown character] cum gręci contra troianos [unknown character]
tiẽs[unknown character] laboris: [unknown character] vidẽs exercitũ ociosum ludum scacorum inue
nit: vt sic milites occupatia seditionibu9 arcerẽtur: Ad q[unknown character] qui
dẽ bellum inuitus iuerat dictus vlysses. Nã vt hoc denitaret id
est cũ contra troianos ire nollet: insanũ & furibundũ se esse simulauit:
& in argumentũ stultitię: terrã sterilẽ arauit & sal ibidẽ
seminauit. Palamedes autem vt sciret veritatem vtrum esset
cit. A quo dum pater aratrum diuerteret: cognitum est [unknown character] insanus
nõ erat. Et cum hoc palamedes prodidisset: ductus est vlys
ses cũ alijs ad bellũ troianum.per violentiam. [unknown character] Allega si vis
[unknown character] natura in periculo nun[unknown character] mentiri [unknown character]otest:& [unknown character] [unknown character] in alia causa
dissimuleť in necessitate tamen nun[unknown character] potest se celare: quin proprium
sanguinem habeat defensare.Esa.xlix.Nũquid obliuis
ci potest mulier infantem suum? [unknown character] Palamedes semper fuit ĩui
sus vlyssi.eo [unknown character] ipsum depręhenderat quando furorem finge-
bat: ideo volens se vindicare aurum multum sub lecto eius abs
condit: & tandem quasdam falsas litteras scripsitipi ex parte
priami: palamedi mandando [unknown character] vel gręcos proderet vel auruz
quod erat sub lecto suo restitueret. Et dictas litteras cuidam in
terfecto troiano supposuit: quę inuentę ad principes deferunť.
Interim Palamedes tan[unknown character] proditor accusatur. Qui cũ ab vlysse
consilium peteret: cõsuluit ei [unknown character] fortiter negaret: & etiã morti
se obligaret si illud aurum sub lecto suo vn[unknown character] repertum esset.
Quo facto aurum quęritur sub lecto palamedis:& inuenitur:&
statim a proceribus palamedes cõdemnatur:& sic per vlyssem
proditorem morti traditur. [unknown character] I stud potest allegar contra frau
des & malicias proditorum qui per multas vias solẽt mortem
& damna hominum procurare:& non dubitant propriã aiam
perdere. [unknown character]Potest etiam dici [unknown character] fatuumest [unknown character] hõ illi cui nocuit
se cõmittat vel ab eo consilium petat sicut in fabula serpentis
dicitur quem cum rusticus percussisset:& ille locutus misericor
diam petisset rusticus ab eo petit si bonũ erat ei seminare.[unknown character] [unknown character]
dit [unknown character] sic. Verũtamen inquit cui male feceris non credas. Semi
nauit igitur rustic9:& prospere successit ei.propter quod serpẽtẽ
secũ duxit & lacte eum pauit. Alio autem anno & alio rustic9
idem a serpente petebat:& in omnibus quę cõsulebat serpens:
lucrum & prosperitatem inueniebat. Serpens autem [unknown character] cui ma
le fecerat non crederet repetebat. Accidit igitur [unknown character] serpens qua
si domesticus fact9 occasiõe inuenta filiũ rustici occidit: & tũc
rustico dixit:[unknown character] in nullo ipsi quẽ ęserat credere debuit: quia dato
[unknown character] inimicus videatur reconciliari quando[unknown character]: tñ silocum ĩuenerit:
ad vindictam prorũpit. I deo bonũ est prouerbiũ quo di
ciť. A muliere repudiata et ab inimico reconciliato: libera nos
dñe. [unknown character]a Eccl.xi.Non credas inimico tuo inęternum.Sicut e[unknown character]
ramẽtũ erugin at nequitia illi9: & si humiliat9 vadat curu9 abię
aĩm tuũ & custodite ab illo.Non statuas illũ penes te: nec se
in locũ tuũ ingrat cathedrã tuã & ĩ nouissimo cognoscas [unknown character]ba
meaet[unknown character] sermõibus meis stimuleris. Quis.n.medebiť incãtori a
serpente percusso:& oĩb9 qui appropiant bestijs [unknown character]& [unknown character] comitať
cũviroiniquo:& obuolut9 ẽ in peceatis ei9. Vna hora tecũ [unknown character]ma
nebit:si aũt declinaueris non supportabit. In labijs suis indulcat
inimicus:& in corde suo insidiatur vt subucrtat te in foueaz
In oculis tuis lachry mať inimicus.& si inuenerit temp9 non sa
tiabiť san guine. [unknown character] Polymnestor erat quidã rex prope troiam
cui Priam9 rextroian9 bellis gręcorum lacesfit9:polydo[unknown character] puerum
filium suum cum magno auri pondere educandũ cõmisit:
qui Priamo cũ filijs suis cõsumpto:& vrbe succẽsa:ductus auri
cupidine puerũ occidit:& in mare proiecit. Cui9 corpus in cõ
spectu reginę hecubę matris pueri:quę a gręcis captiua duceba
tur per mare fluctuando apparuit. Quę statim comperto filio:
& cognita polymnestoris [unknown character]fidia:ad eũ vadit.se ipsi velle lo [unknown character]
asserit:& au magnam [unknown character]titatem ipsi tradere ad reseruãdũ filio
fingit. Qui omnia se pro filio seruaturum fideliter repromisit
Sed hecuba cũ alijs matronis troianis cõcaptiuis dolore filij [unknown character]
ditorie occisi:polymnestorẽ cũ vnguib9 aggreditur.ita [unknown character] in vĩ
dictam filij abipsa & matronis vnguibus iugulatur. Tandem
vero hecuba dolore nimio tam filię suę polixenę:quam græci
sacrificauerant animę & sepulcro achillis:[unknown character] filij sui polydori sic
nequiter interfecti:in canem mutata est. Quę cum gręcis latrãdo
cõuiciaretur:ab ipsis fuit lapidata. Quod nihil aliud fuit:ni
si [unknown character] prę dolore fuit in rabiem versa. [unknown character] Allega contra perfidos
quia vbi vidẽt alicui ipsis cõmisso:& in eis confidenti aliquod
infortunium accidisse solent ipsi fidẽ frangere:& ipsum in mor
tem quando[unknown character] tradere ne aurũ quod pro eo acceperant oporteat
reddere.Eccl.xxxj. Lignum offensionis est aurũ. Proditor
e[unknown character] [unknown character] cupiditate auri:alios morti tradit:sufinaliter reportat [unknown character]
iũ:& nũ[unknown character] de taliter acqsitis re[unknown character]ortat gaudiũ sed matronę tro
ianę:id est boni viri eos vituperãt & impugnãt. [unknown character] Mẽnon rex
fuit fili9 auroræ filię iouis & palladis:qui venerat in auxiliũ tro
ianorũ & interfect9 ẽ ab achille, Hui9corp9 in igne positũ:ĩ aui
culas est mutatũ quę Mẽnonides nũcupanť [unknown character] adhuc ad sepul-
hrũ Mẽnonis in magna quãtitate aduolant et cõtra se inuicez
[unknown character]ręliantur & seipsas occidere cõprobantur. Ouidi9. Se[unknown character] viro
forti meminere creatas. Ist[unknown character]aũt nõ ẽ tã fabula [unknown character] historia. Pli-
9 e[unknown character] historice narrat [unknown character] aues isę ad tumulũ mẽnonis deęt
ei9 in aues mutatum sit non historia. sed fabula dici potest
[unknown character] Iste Mẽnon potest significare x[unknown character]m: qui fuit filius auroræ id
est beatę virginis quia iste in bello troiano id est in prœlio cru
cis fuit occilus & in igne passionis cõbustus. Sed mirabiliter
de aues euolauerũt. id est viri spirituales geniti fuerũt:& potissi
mũ fideles milites & robusti qui ad sepulchrũ eius debent ad [unknown character]
iandum accedere & pro ipo se morti ex ponere. Quod etiã de
martyribus potest dici. qui ex x[unknown character]i corporemortuo nasci dicun
tur. pro eo [unknown character] inde exẽplariter ad mortis [unknown character]liũ animãť. [unknown character] Troia
capta: Aeneas fugiens:& deos patriæ patrẽ[unknown character] suũ Anehisam
secum deferens: ad palatiũ anij regis peruenit. Qui Anius rex
& phœbi saccrdos quin[unknown character] filias habuit quarũ mira erat virtus:
quia [unknown character]c[unknown character]d tãgebãt in frumẽtũ vel oleũ vel vinũ vertebať pro
voto. Quapropter gręci pro nutriendo exercitu suo: ad ipsas
rapendas miserũt. ed cũ ire nollent. & milites vim inferre pa
rarent: in columbas mutatę fuisse narrantur. [unknown character] Dic [unknown character] tales fi-
liæ significare possunt ecclesiasticos doctores: qui debent esse
filię vel fœminę: propter mollitiẽ benignitatis & debent esse fi
lię regis x[unknown character]i per imitationẽ suę sanctitatis. [unknown character]s. Dilexerunt te filię
regum. Dato igiť [unknown character] istæ filiæ id est isti doctores ecclesię talis
yirtutis existant [unknown character] quic[unknown character]d tangunt: id est autoritates & exẽ
pla scripturarũ & rerum: quę accipiũt in cibos doctrinæ per ex
põnes cõuerrãt: ita: [unknown character] panem & vinũ et oleũ. id est doctrinam
solidiorem dulciorem & lementiorem inde faciant. sępetamẽ
fit [unknown character] istos diabolus nititur capere per peccatũ & eos ducere ad
troianũ id est ad mũdi negocia & tumultũ: vt scilicet vi
tutẽ suã cõuertant in sapiẽtiæ humanę vsũ: sed isti nullo modo
solent cõsentire: nec panẽ filiorũ canibus erogare.ĩmo debent
fieri columbę id est gemebundi benigni humiles & deuoti. Esa
lx. Qui sunt isti qui vt nubes volant & quasi columbę ad fenestras
suas erñ nubes: pluunt alios per doctrinam irrigan
do: & volãt ad fenestras suas [unknown character]prios euẽtus & nõ mũdi negocia
frequẽtãdo. [unknown character] Vel dic [unknown character] tales filię significãt quosdã auaros
i [unknown character]b9 v[unknown character] de9 vel fortũa videť cõcede[unknown character] [unknown character] oĩa [unknown character] tãungt in segetes
mutãť. & oĩa [unknown character] faciũt ĩ lucrũ vertãť sicut ad [unknown character]az patz de m[unknown character]tis [unknown character]a
[unknown character]c[unknown character]d agũt ad vtilitatẽ venit. Iob.xxj. Semẽ eorũ[unknown character]manet
es nihilo min9 sępe fit [unknown character] isti ita auari sũt [unknown character] ĩde exercitũ bellã
tiũ n [unknown character] [unknown character] elemosinas nutrit: sz poti9 ĩ colũbas. luxuriosos
& carnales se cõuertũt. Iob.xij. abũdãt tabernacula [unknown character]donum
tem portabat. Capillos capitis & humerorum ad modum silua
rum habebat: vnum oculum gerebat in capite: quem admodum
lati clipei frons media continebat. I ste igitur amauit quã
dam marinam nympham quę galatea vocab atur: quã quia op
primere nõ poterat pro eo [unknown character] statim in ęquora se mergebat: cœ
pit eam humiliter rogare & promissis/& carminib9 orare. Quę
omnia cum galata cõtẽneret: pro eo [unknown character] acim iuuenem pulcher
rimum diligebat. Ipse zelotypia ductus explorauit quomodo
ipsos simul colloquẽtes videret: qui quadam die cõperto vbi
acim & galateam simul concumbere vidit montes super ipsos
proiecit:& acim in mari oppressit: sed deorũ miseratione in fon
tem mutatus est. [unknown character] Dic [unknown character] ita faciunt inuidi. Sie[unknown character] contingat
[unknown character] aliquis cuius amorem cupiunt acquirere: alterum prędiligat
sępe nituntur opprimere: vtri[unknown character] detrahere & vtrun[unknown character] diffamare.
[unknown character] Vel dic [unknown character] [unknown character] Galatheã potes ĩtelligere albã deam:& dicitur a
gala quod ẽlac & theos quod est deus vel dea: quasi dea lactea
id est alba: per acim intellige castitatem per polyphemum intellige
plurimum corruptum: vel fœmineũ. Et dicitur a polyquod
est pluralitas & phœmos q[unknown character] est fœmina quasiplurimus
fœmineus. quia tunc diciť polyphemus acim.id est coruptio
castitatẽ interficere: quando corruptio prædominatur castitati
[unknown character] Glaucus fuit quidã piscator qui cũ quadã die pisces m[unknown character]tos
cepisset:& eos iã mortuos ĩ littore su[unknown character] hærbam posuisset. factũ
[unknown character] [unknown character] ipsi pisces vt herbã atigeũt viuificati sũt:& vn9 post aliũ
in mare se miserũt: Ipse vero virtut[unknown character] herbę admirãs de ipsa hęr
ba gustarev oluit Quã statim cum gustauit in pisc[unknown character] mutat9 est:
& imortalis et de9 marin9 fact9 [unknown character]: [unknown character] in corporis [unknown character]te ãterior formã
hũanã habet: in posteriori vero formã anguillæ. Glaucus
etiã dicitur sc[unknown character]m aliquos quia colore glauco inter pisces alios
decorať. [unknown character] Dic [unknown character] Iste piscator malũ prędicatorem designat.
qui bene prædicat sed male viuit. quia sępe fit [unknown character] per prędicatio
[unknown character] pisces mortui id est peccatores. Abac. primo. Facies homi
nis quasi pisces maris: herbam doctrinæ eius tangũt: et sicipsi
per gratia viui fiunt & in mare id est in laborũ amaritudinẽ se
imergunt. Ipse autem glaucus videns alios virtute doctrinæ
fuę viuificatos quando [unknown character] & ipse herbam virtute cui9 viuificati
sunt scet doctrinam propriam per executionem tangit in[unknown character]
tum quod prędicat operatur. Et sic iste efficitur piscis maris: in
quantũ in virũ sanct contum & amarum per dei gratiã tr
parte est homo per rationem & discretionem. In parte alter a pi
scis per deuotionem.& coloris glauci per cęlestem conuersatio
nem. [unknown character] Vel dic [unknown character] talis herba est pœnitentia seu caritas quæ cõ
uersione mirabili de mortuis facit viuos & de hominibus facit
deos.& de peccatoribus facit iustos. Primę Ioannis.iij. Trãslati
sumus de morte ad vitam q[unknown character] diligimus fratres.
Sequitur lib.XIIII.
| Metamorphosis Ovidiana moraliter a magistro Thoma Walleys anglico de professione ṕdicatorū subsanctissimo patre Dominico explanata. | |